Meer dan ooit heeft de wereld behoefte aan nauwkeurige realtime vertaaldiensten, nu globalisering de verste hoeken van de wereld dichter bij elkaar brengt. De noodzaak om communicatie tussen mensen die verschillende talen spreken te overbruggen, is cruciaal voor bedrijven die over landsgrenzen heen werken, reizigers die een vreemd land betreden, enzovoort. Kunstmatige intelligentie, met name grote taalmodellen zoals ChatGPT, is een opkomende technologie die steeds beter functioneert in dit domein. Maar hoe presteren ChatGPT-vertalingen vergeleken met traditionele diensten en menselijke vertalers?
Dit artikel onderzoekt de nauwkeurigheid van ChatGPT-vertalingen aan de hand van meerdere taalparen en vergelijkt de prestaties met gevestigde vertaalsystemen. Daarbij worden ook de taalkundige kwaliteiten en beperkingen van het model belicht. Feedback van professionele taalkundigen en moedertaalsprekers toont reële gebruikssituaties, waardoor een compleet beeld ontstaat waarin ook grijze gebieden zichtbaar worden.
De afgelopen twintig jaar hebben baanbrekende sprongen in automatische vertaalsystemen opgeleverd. Van regelgebaseerde systemen tot statistische modellen, met in het verleden Google Translate als dominante speler. De opkomst van neurale machinevertaling (NMT) markeert onze huidige generatie, en generatieve AI-systemen zoals ChatGPT zorgen voor steeds contextuelere en conversatievere vertalingen die beter aansluiten op de intentie van de gebruiker. ChatGPT is geen gewone vertaaltool, maar gebruikt de GPT-4-architectuur van OpenAI. Dit meertalige systeem is getraind op enorme hoeveelheden data van het internet. In tegenstelling tot gespecialiseerde vertalers zoals Google Translate of DeepL, generaliseert ChatGPT over taalparen heen en leert het via patroonherkenning en context. Deze unieke benadering brengt zowel voordelen als uitdagingen met zich mee op het gebied van consistentie en getrouwheid.
Om de vertaalnauwkeurigheid van ChatGPT objectief te meten, hebben we tien taalparen onderzocht:
Engels ↔ Spaans Engels ↔ Frans Engels ↔ Duits Engels ↔ Mandarijn Engels ↔ Arabisch Engels ↔ Russisch Engels ↔ Hindi Engels ↔ Japans Engels ↔ Portugees Engels ↔ Koreaans
De geteste teksttypes waren:
Nieuwsartikelen
Technische handleidingen
Informele dialogen
Literaire fragmenten
Gebruikersgegenereerde social media berichten
Elke tekst werd vertaald met:
ChatGPT (GPT-4, 2025-versie)
Google Translate (2025)
DeepL Translator
Een gecertificeerde menselijke vertaler
De vertalingen werden beoordeeld op:
Semantische nauwkeurigheid
Vlotheid en grammaticale correctheid
Culturele gepastheid
Omgekeerde vertaling (terug naar originele taal)
Beoordeling gebeurde op een schaal van 1 tot 10 door een team van tweetalige sprekers en professionele taalkundigen, waarbij vertalen chatgpt opvalt in informele en contextrijke situaties.
ChatGPT scoorde over het algemeen tussen 8 en 9 voor semantische nauwkeurigheid en vlotheid. In informele en conversatiedomeinen was ChatGPT vaak gelijkwaardig of zelfs beter dan Google Translate en kwam het dicht in de buurt van menselijke vertalers.
Bij de vertaling van een Spaanse social media-post naar Amerikaans-Engels hield ChatGPT de informele toon en culturele nuances beter vast dan Google Translate, dat een stijve, formele vertaling gaf. Voor een Engelse gedichtvertaling naar het Japans toonde ChatGPT meer waardering voor metaforen dan DeepL – maar beide bleven achter bij de menselijke vertaler op het gebied van poëtische finesse. In zulke gevallen wordt de kracht van gpt vertalen pas echt zichtbaar.
Enkele tekortkomingen van ChatGPT:
Zeer technische teksten: In domeinen zoals geneeskunde en recht koos het soms foutief en met te veel zelfvertrouwen.
Minder gangbare talen: Hier daalt de nauwkeurigheid licht.
Spreekwoorden en gezegden: Deze worden soms letterlijk vertaald tenzij expliciet gevraagd wordt om een figuurlijke vertaling.
Desondanks maken de veelzijdigheid en contextgevoeligheid van ChatGPT het een van de meest uitgebalanceerde vertalers uit onze test.
Google Translate: Snel en accuraat binnen algemene domeinen, vooral bij veelvoorkomende uitdrukkingen. Struggelt met context, ironie en emotionele toon.
DeepL: Loopt voor op ChatGPT bij technische vertalingen in het Frans en Duits. De output klinkt natuurlijker in Europese talen.
ChatGPT: Scoort beter bij figuurlijke taal en wanneer het instructies krijgt ("vertaal dit formeel"). Excelleert ook in gesimuleerde meertalige dialogen.
Bij de zin "He's on thin ice" vertaalden Google en DeepL dit letterlijk. ChatGPT gaf daarentegen idiomatische alternatieven die het risicogevoel beter weergaven.Dit bevestigt hoe vertalen chat gpt sterker is in idiomatisch gebruik.
Voor bepaalde teksten, zoals romans, juridische documenten en marketingmateriaal, blijven menselijke vertalers noodzakelijk vanwege culturele gevoeligheden en toon.
Menselijke vertalers scoorden gemiddeld 9,5. ChatGPT vertaling volgde met 8,6 – in sommige gevallen (zoals informele dialogen) presteerde het zelfs even goed of beter.
Desondanks blijft de menselijke controlefase belangrijk, zeker wanneer fouten juridische of reputatieschade kunnen veroorzaken.
Contextbewustzijn: Houdt zinnen vast en vergroot de samenhang
Meertalige flexibiliteit: Werkt ook goed met minder gebruikelijke talen
Interactieve vertaling: Gebruiker kan stijl en toon beïnvloeden
Mengtaal en dialect: Presteert goed bij code-switching of jargonrijke tekst
Bij tests met Hindi-Engels mengzinnen presteerde ChatGPT beter in het oppikken van intentie en schakelen tussen talen.
Overmoedige fouten: Geeft soms foutieve maar overtuigende vertalingen
Gebrek aan verduidelijking: Maakt aannames in plaats van om uitleg te vragen Beperkte domeinspecifieke kennis in bijv. geneeskunde of recht
Geen bronvermelding: Lastiger inzetbaar in professionele settings
ChatGPT vertaling is een uitstekend hulpmiddel voor algemene toepassingen en snelle vertaalprototypes, maar geen vervanging voor domeinspecialisten.
ChatGPT wordt inmiddels toegepast in: Klantenservice: Realtime meertalige ondersteuning met natuurlijke toon Leerplatforms: Vertaling van lesmateriaal naar verschillende talen Toerisme en horeca: Realtime vertaling van brochures, menukaarten, gesprekken
Sommige startups combineren GPT met video-oproepen voor realtime spraak-naar-tekst vertaling.
Vertalingen werden overwegend als vloeiend en contextueel sterk ervaren. Kleine nuances – zoals dialect en stijl – misten soms de juiste toon.
Een Japanse spreker zei: “ChatGPT begrijpt de betekenis goed, maar gebruikt meestal het Tokio-dialect, ook als het origineel Kansai-taal bevatte.”
Een Arabische spreker merkte op: “De vertaling is formeel, terwijl het origineel straattaal was – inhoudelijk juist, maar de toon klopt niet helemaal.”
Met elke nieuwe versie komt ChatGPT dichter bij menselijke prestaties. De opname van meer culturele en meertalige data verbetert zijn begrip van menselijke betekenis. Toekomstige verbeteringen kunnen zijn
Realtime audio/video vertaling
Industriespecifieke aanpassingen voor bijvoorbeeld zorg, financiën of recht
Culturele verfijning: Training op regionale idiomen en gedragsnormen
Samenwerking met menselijke vertalers voor snellere en betere output
Hoewel een volledig autonome menselijke vertaler nog even op zich laat wachten, is de geautomatiseerde ‘menswaardige’ vertaler al bezig om werkprocessen te transformeren en taalbarrières te verlagen.
ChatGPT is nog geen perfecte vertaler, maar wel een indrukwekkende. In veel gevallen – vooral bij informele vertalingen, gebruikersinteractie en meertalige ondersteuning – doet het niet onder voor traditionele systemen. Het blinkt uit in vloeiendheid, context en flexibiliteit, maar mist soms precisie en culturele nuance. ChatGPT vertalen markeert een belangrijke stap in wereldwijde communicatie, als waardevolle aanvulling op menselijke expertise, vakspecifieke tools en voortdurende feedback. De toekomst van vertalen zal geen keuze zijn tussen mens of machine, maar een creatieve samenwerking tussen beiden.
Last updated at : May 9, 2025
2025-06-24
2025-06-20
2025-06-19
Share this post
