Trong những năm gần đây, các công cụ trí tuệ nhân tạo đã biến đổi cách chúng ta tương tác với ngôn ngữ. Trong số các công cụ này, ChatGPT dịch nổi bật như một lựa chọn phổ biến để dịch nội dung sang nhiều ngôn ngữ khác nhau. Thật vậy, mặc dù sự tiện lợi và tốc độ của AI là không thể phủ nhận, sự hoàn hảo lại không thể đạt được. Điều quan trọng là phải lưu ý đến các lỗi dịch bản dịch ChatGPT điển hình và cách khắc phục chúng cho những người dựa vào trình dịch GPT. Blog này thảo luận về nơi thường gặp các lỗi như vậy và cách cải thiện.
Một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất khi dịch bằng công cụ chat-gpt là nó dịch các câu một cách từng từ. Khác với người dịch là con người sẽ xem xét ngữ cảnh và quan điểm văn hóa giữa các ngôn ngữ, công cụ này đơn giản chỉ đưa ra bản dịch từng chữ. Điều này dẫn đến những câu đôi khi khó hiểu, nếu không muốn nói là “vô nghĩa”. Một số thành ngữ hoặc cụm từ nghe hay bằng tiếng Anh trở nên khó hiểu khi được dịch trực tiếp sang ngôn ngữ khác. Đây là lúc người dùng cần xem lại nội dung đã dịch để kiểm tra ngữ cảnh và sử dụng các công cụ khác để so sánh. Việc tinh chỉnh lời nhắc để AI hiểu thêm ngữ cảnh cũng có thể mang lại kết quả tốt hơn.
Từ ngữ mơ hồ là một thách thức khác đối với ChatGPT dịch. Từ lóng thường mang nghĩa khác nhau tùy vào ngữ cảnh. Ví dụ, từ “bank” trong tiếng Anh có thể là ngân hàng hoặc bờ sông. Nếu không có đủ thông tin ngữ cảnh trong phần đầu nội dung, nghĩa mà trình dịch GPT chọn có thể là nghĩa sai. Đó là lỗi khiến thông điệp bị hiểu lệch hướng. Do đó, người dùng nên cung cấp thêm ngữ cảnh để giảm thiểu lỗi như vậy trong GPT dịch. Khi dùng bản dịch ChatGPT, hãy thêm các từ làm rõ hoặc ví dụ giúp AI dịch tốt hơn. Sử dụng dịch GPT không có nghĩa là người dùng không nên dùng nguồn khác để hiểu rõ hơn; nếu không nhận thức được giới hạn của công cụ, sẽ dễ dẫn đến hiểu sai.
Dù khá tiên tiến, bản dịch AI vẫn có thể mắc lỗi ngữ pháp và cú pháp, đặc biệt khi xử lý các câu phức tạp hoặc các ngôn ngữ có quy tắc ngữ pháp rất khác. Thỉnh thoảng, kết quả dịch lẫn lộn thì, đặt sai động từ, hoặc xử lý sai giới tính. Hãy xem xét kết quả bằng người bản địa hoặc công cụ kiểm tra ngữ pháp. Các công cụ này thường hoạt động tốt với câu đơn giản. Với văn bản phức tạp, chúng có thể bị "loạn". Do đó, việc kiểm tra chất lượng phải luôn đi kèm bản dịch ChatGPT.
Ngôn ngữ gắn liền với văn hóa đến mức bản dịch ChatGPT không nhận ra được những sắc thái văn hóa gắn liền với các cụm từ. Bạn có thể thấy trình dịch GPT quá trang trọng ở những nơi cần sự thân mật hoặc ngược lại. Những sai lệch này khiến câu văn trở nên quá cứng nhắc. Hơn nữa, những câu đùa, châm biếm và thành ngữ địa phương đặc biệt gây khó cho GPT dịch. Vì vậy, khi sử dụng kết quả từ bản dịch ChatGPT, cần cân nhắc đối tượng người đọc. Việc đưa ra hướng dẫn rõ ràng về tông giọng và phong cách trong lời nhắc cũng giúp dịch GPT truyền tải đúng ý nghĩa. Không thể bỏ qua bối cảnh văn hóa trong bất kỳ nhiệm vụ ChatGPT dịch nào.
Một lỗi phổ biến khác trong các bản dịch từ ChatGPT dịch là lạm dụng hoặc dịch sai thuật ngữ kỹ thuật. Các mô hình trình dịch GPT đôi khi dịch các thuật ngữ quá hẹp, làm mất đi nghĩa thường dùng trong giao tiếp hàng ngày. Lúc khác, bản dịch ChatGPT dịch sai hoàn toàn thuật ngữ kỹ thuật, khiến người đọc khó hiểu. Để tránh lỗi này, hãy thêm ghi chú giải thích hoặc bối cảnh vào đầu vào khi dùng ChatGPT dịch. So sánh với bản dịch của người dịch chuyên nghiệp trong các văn bản tương tự cũng rất hữu ích. Ngữ cảnh rất quan trọng khi dùng dịch GPT, đặc biệt với ngành y tế, luật, kỹ thuật – nơi sự chính xác trong nhiệm vụ bản dịch ChatGPT rất cần thiết.
Không phải ngôn ngữ nào cũng được đại diện đầy đủ trong dữ liệu huấn luyện của các mô hình ChatGPT dịch. Do đó, các bất nhất có thể gây lỗi nghiêm trọng trong ngữ pháp và từ vựng khi dùng trình dịch GPT với các ngôn ngữ ít phổ biến. Cẩn trọng khi dùng bản dịch ChatGPT cho ngôn ngữ hiếm là điều cần thiết. Khi có thể, nên kiểm tra kết quả với người bản ngữ hoặc công cụ dịch khác. Dịch GPT đang cải thiện, nhưng độ tin cậy vẫn khác nhau giữa các ngôn ngữ. Luôn xác nhận kết quả ChatGPT dịch bằng nguồn thứ hai với ngôn ngữ ít phổ biến.
Nhiều ngôn ngữ như tiếng Tây Ban Nha, Ả Rập và Trung có các biến thể vùng miền. Một cụm từ nghe đúng ở Tây Ban Nha có thể nghe lạ tai ở Mỹ Latin. Trình dịch GPT thường mặc định dùng biến thể phổ biến nhất, điều này hạn chế hiệu quả của ChatGPT dịch. Kết quả sẽ đúng về mặt kỹ thuật nhưng lại sai lệch về mặt văn hóa. Để bản dịch ChatGPT hiệu quả, hãy nêu rõ phương ngữ trong lời nhắc. Dịch GPT sẽ làm việc tốt hơn khi có hướng dẫn rõ như “tiếng Tây Ban Nha Mexico” thay vì “Castilian”. Nhận diện sự khác biệt vùng miền là yếu tố quan trọng để có bản dịch ChatGPT phù hợp văn hóa.
Dù ChatGPT dịch được huấn luyện với lượng lớn dữ liệu, nó không chuyên sâu mọi lĩnh vực. Một từ chuyên ngành pháp lý hoặc khoa học nếu dịch sai sẽ gây hiểu nhầm nghiêm trọng. ChatGPT dịch có thể “loạn” với nội dung chuyên ngành, đặc biệt là văn bản kỹ thuật, đòi hỏi phải tham khảo chuyên gia hoặc nguồn uy tín. Thêm bối cảnh nền hoặc ví dụ từ lĩnh vực đó sẽ giúp dịch GPT chính xác hơn. Quan trọng là phải đạt độ chính xác, vì bản dịch chuyên ngành đòi hỏi ChatGPT dịch kết hợp thêm phản hồi chuyên gia.
Khi dịch đoạn văn dài, ChatGPT dịch thường không thống nhất về từ ngữ và phong cách. Ví dụ, một thuật ngữ được trình dịch GPT dịch thành một từ ở đầu, nhưng lại dùng từ khác tương đương về sau. Điều này gây nhầm lẫn và làm mất rõ ràng của thông điệp. Cách khắc phục là chia văn bản thành đoạn nhỏ và định nghĩa thuật ngữ chính trước khi dùng GPT dịch. Cũng có thể yêu cầu bản dịch ChatGPT duy trì sự đồng nhất về phong cách và từ vựng. Dịch GPT hoạt động tốt hơn khi có hướng dẫn cụ thể; do đó, hãy lập kế hoạch dịch trước khi sử dụng ChatGPT dịch quy mô lớn.
Cuối cùng, rủi ro lớn nhất với ChatGPT dịch là người dùng quá phụ thuộc mà không kiểm tra bằng người thật. Dù các mô hình trình dịch GPT rất tiên tiến, chúng không hoàn hảo. GPT dịch nên là công cụ hỗ trợ chứ không phải giải pháp cuối cùng. Luôn nên có người kiểm tra lại về mức độ trang trọng và mức độ chính xác. Dịch GPT là một phần trong quá trình, không phải giải pháp hoàn hảo. Bản dịch ChatGPT đạt chất lượng cao nhất khi có sự kết hợp giữa chuyên môn con người và AI.
Một mặt, ChatGPT dịch đã đạt được bước tiến lớn trong việc phá bỏ rào cản ngôn ngữ, nhưng mặt khác, nó vẫn tồn tại nhược điểm như dịch từng từ, từ ngữ mơ hồ, lệch văn hóa, không nhất quán, và nhiều lỗi khác mà người dùng phải cẩn trọng. Có thể tránh được những lỗi này bằng cách nhận biết các sai lầm thường gặp của bản dịch ChatGPT và học cách khắc phục – từ đó tận dụng hiệu quả trình dịch GPT để giao tiếp chính xác hơn. Với lời nhắc đúng, kiểm tra bởi con người, và hiểu rõ ngữ cảnh, dịch GPT trở thành đồng minh mạnh mẽ trong thế giới đa ngôn ngữ. Khi dịch nội dung kinh doanh hoặc thông thường, hãy nhớ rằng ChatGPT dịch là công cụ hỗ trợ – không bao giờ thay thế được phán đoán và văn hóa của con người.
Last updated at : June 5, 2025Share this post